Choroby metaboliczne – największe zagrożenia dla zdrowia społecznego

Reakcje biochemiczne, które przebiegają cyklicznie i łańcuchowo i regulowane są przez hormony, witaminy, układ nerwowy oraz enzymy, nazywamy metabolizmem. To bardzo skomplikowany zespół procesów, który w dużym stopniu odpowiada za nasze zdrowie. Wystarczy jedna drobna „awaria” w całym tym skomplikowanym systemie, a jedna z reakcji przebiega nieprawidłowo lub nie przebiega wcale. Wówczas mówimy o chorobie metabolicznej.

Pierwotnych przyczyn wielu chorób metabolicznych nie udało się poznać, a osoby chorujące nie miały wpływu na zachorowanie. Jednak istnieje kilka zaburzeń, do których powstania przyczynia się niezdrowy styl życia. I to właśnie one są ogromnym zagrożeniem dla zdrowia społecznego – obecnie największym wyzwaniem wysokorozwiniętych społeczeństw. Jakie choroby metaboliczne znacząco przyczyniają się na słabej jakości życia oraz do przedwczesnych śmierci?

Cukrzyca typu II i hipercholesterolemia – najgroźniejsze choroby metaboliczne

Cukrzyca typu II oraz podwyższone stężenie cholesterolu we krwi to dwie najczęściej diagnozowane i bardzo niebezpieczne dla zdrowia i życia zaburzenia metaboliczne. Podwyższony poziom cukru oraz podwyższony poziom cholesterolu (najczęściej wraz z podwyższonym poziomem trójglicerydów) są wynikiem nieodpowiedniej diety i braku aktywności fizycznej. Zbyt wysoka podaż węglowodanów prostych, które znajdziemy nie tylko w słodyczach, ale również w przetworzonej żywności i fast-foodach oraz zbyt duże spożycie tłuszczów zwierzęcych oraz tłuszczów trans w połączeniu z siedzącym trybem życia prowadzą do zaburzeń metabolicznych, które najczęściej idą w parze z nadwagą i otyłością. Chociaż skala diagnozowanych pacjentów jest ogromna, jeszcze większa jest skala osób niezdiagnozowanych, które nie wiedzą o cukrzycy lub podniesionym poziomie cholesterolu. Oba zaburzenia nie dają bowiem przez długi czas objawów, a nieleczone prowadzą do bardzo poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Dlaczego choroby metaboliczne są tak groźne?

Cukrzyca typu II ma wpływ na cały organizm. Obniża odporność i osłabia funkcjonowanie wielu narządów. Niestety z problemami zdrowotnymi mierzą się także pacjenci, którzy podjęli skuteczną terapię, chociaż są one zdecydowanie mniej poważne niż u osób, które cukrzycy nie leczą. Z kolei podniesiony poziom cholesterolu prowadzi do miażdżycy i choroby wieńcowej, bezpośrednich przyczyn udarów, wylewów i zawałów serca. Obie te choroby metaboliczne, szczególnie gdy idą w parze z dużą nadwagą lub otyłością, przyczyniają się do rozwoju innych chorób, również nowotworów. Dlatego zapobieganie im oraz ich leczenie jest tak bardzo ważne.

Jak leczyć choroby metaboliczne?

Aby leczyć choroby metaboliczne, jakimi są cukrzyca typu II oraz hipercholesterolemia, konieczna jest współpraca pacjenta z lekarzem. W przypadku cukrzycy często podejmowana jest farmakoterapia, chociaż w mniej poważnych przypadkach możliwe jest niefarmakologiczne leczenie cukrzycy. Również wysokie stężenie cholesterolu może być leczone farmakologicznie, chociaż u osób z nieznacznie podniesionymi wynikami w pierwszej kolejności zaleca się dietę oraz aktywność fizyczną.

Badania wykazały, że odpowiednio zbilansowana dieta i aktywność fizyczna znacząco poprawiają wyniki u osób z chorobami metabolicznymi. Są także zalecane przy podjęciu terapii farmakologicznej, a niekiedy pozwalają wrócić do zdrowia bez przyjmowania leków. Ruch i zdrowe odżywienie to także skuteczny sposób, by uniknąć obu tych chorób metabolicznych, znacząco zmniejszając ryzyko udaru, wylewu, zawału serca i części chorób onkologicznych.

Artykuł powstał przy współpracy z H-T. Centrum Medyczne.

Fot. Shutterstock.